جوان آنلاین: «سطح فروش نفت‌خام ایران به قبل از دور جدید تحریم‌ها رسیده و بیشترین میزان در شش سال گذشته بوده است»، این بخشی از اذعان روزنامه انگلیسی «فایننشال‌تایمز» است که به استناد اطلاعات شرکت تحلیل داده «ورتکسا» گفته است، تهران در سه ماه اول سال به طور متوسط ۵۶/۱ میلیون بشکه نفت در روز فروخته که تقریباً تمام آن به چین و بالاترین سطح از سه‌ماهه سوم سال ۲۰۱۸ است. موفقیت ایران در صادرات نفت‌خام خود در حالی است که امریکا و اتحادیه اروپا به دنبال افزایش فشار بر تهران پس از حمله موشکی و پهپادی این کشور به اسرائیل هستند. نمودار تحلیلی از تغییرات میزان صادرات نفت‌خام ایران نشان می‌دهد صادرات نفت ایران باوجود تحریم‌ها به بالاترین حد خود در شش سال گذشته رسیده است.
نکته بسیار مهم و مغفول در نمودار گفته شده، سطح بالای فروش نفت‌خام ایران بوده که نزدیک به اوج فروش نفت‌خام در سال ۱۳۹۷ و در زمان وجود برجام است و در شرایطی رقم خورده که تشدید تحریم‌های صورت‌گرفته در سه سال اخیر صورت پذیرفته است و همچنین درآمد ارزی نفتی ایران نیز به دلیل افزایش دو برابری قیمت هر بشکه نفت‌خام ایران در شرایط تشدید تحریم‌ها رشد تصاعدی داشته است. نکته بسیار مهم در کنار این موضوع که نشان از دیپلماسی هوشمندانه و بسیار هدفمند ایران در دولت سیزدهم در تحول تجارت انرژی خود داشته، مسئله مربوط به توسعه درآمد‌های ارزی ایران از محل فروش گاز طبیعی نیز بوده است که در نیم‌سال نخست سال گذشته تنها نسبت به سال قبل آن دو برابر شده بود.
رویکرد استراتژیک ایران در بازارسازی بین‌المللی نفت‌خام
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» در رابطه با توضیح دیپلماسی فعال و هوشمندانه انرژی ایران در بخش توسعه تجارت نفت‌خام گفت: توسعه همکاری‌های نفتی ایران با پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس چین و تمرکز بر سیاست هوشمند برای احیای پالایشگاه‌های مستهلک‌شده، نقش بسزایی در ارتقای فروش نفت‌خام ایران به سطح قبل از تحریم‌ها داشته است. طبق گزارش فایننشال تایمز، ایران با موفقیت از دیپلماسی فعال و هوشمند انرژی به عنوان یک استراتژی کلیدی برای دستیابی به فروش بالای نفت‌خام خود در بازار‌های جهانی استفاده کرده است.
وی ادامه داد: یکی از جنبه‌های حیاتی موفقیت ایران در افزایش فروش نفت‌خام، تمرکز بر کارایی در تولید نفت و گاز بوده است. ایران با اجرای سیاست‌ها و استراتژی‌هایی با هدف ارتقای بهره‌وری تولید، رشد قابل‌توجهی در بخش نفت و گاز داشته که نرخ رشد آن در سال۲۰۲۳ بیش از ۲۰درصد بوده است. علاوه بر این، تأکید ایران بر بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان و بومی‌سازی فناوری‌های استراتژیک در صنعت نفت و گاز در توسعه زنجیره ارزش مؤثر بوده است. ایران با بهره‌گیری از ظرفیت و فناوری دانش داخلی، توانایی‌های خود را در تولید، فرآوری و توزیع نفت و گاز افزایش و در نتیجه وابستگی به فناوری‌ها و تخصص‌های خارجی را کاهش داده است. این استراتژی بومی‌سازی نه تنها کارایی و رقابت‌پذیری صنعت را افزایش داده، بلکه به رشد اقتصادی و خوداتکایی کشور نیز کمک کرده است.
این کارشناس انرژی در رابطه با رویکرد استراتژیک ایران در بازار بین‌المللی نفت‌خام گفت: با ایجاد بازار ایران برای نفت‌خام ایران، بر اساس سیاست هوشمندانه بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک‌شده در مناطقی مانند امریکای‌جنوبی، آفریقا و آسیای مرکزی، محرک اصلی افزایش فروش نفت بوده است. ایران با احیای پالایشگاه‌های نیمه‌فعال و گسترش تلاش‌های بازاریابی شبکه‌ای در کشور‌های شرق آسیا، توانسته است بازار‌های صادراتی خود را متنوع کند و فرصت‌های جدیدی را برای فروش نفت‌خام به دست آورد. این رویکرد استراتژیک ایران را قادر ساخته است جایگاه خود را در بازار جهانی نفت تقویت کند و ظرفیت صادرات خود را به حداکثر برساند.
وی در پایان گفت: موفقیت صنعت نفت ایران در افزایش فروش نفت‌خام را می‌توان مرهون ترکیبی از عوامل از جمله دیپلماسی فعال و هوشمند انرژی، تمرکز بر بهره‌وری در تولید، استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های بومی‌سازی‌شده و بازار استراتژیک دانست. تلاش‌های ایران با استفاده از این استراتژی‌ها نه تنها سطح فروش نفت قبل از تحریم را بازیابی می‌کند، بلکه خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی نفت قرار می‌دهد. حرکت رو به جلو، تأکید مستمر بر این استراتژی‌ها، همراه با سرمایه‌گذاری‌های مستمر در بخش نفت و گاز، برای حفظ موفقیت ایران در صنعت و پیشبرد رشد و توسعه بیشتر، حیاتی خواهد بود.
عوامل کلیدی موفقیت ایران در حفظ فروش نفت‌خام
زهرا فلاحی، کارشناس انرژی نیز در گفتگو با «جوان» با اشاره به توسعه همکاری‌های نفتی ایران گفت: توسعه همکاری‌های نفتی ایران با پالایشگاه‌های کوچک مقیاس چینی و تمرکز سیاست هوشمندانه بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک موجب شد میزان فروش نفت‌خام ایران طبق گزارش فایننشال‌تایمز به قبل از شروع دور جدید تحریم‌ها در سال ۱۳۹۷ برسد.
وی ادامه داد: صنعت نفت ایران برای دهه‌ها نقطه کانونی اقتصاد این کشور بوده و ذخایر عظیم نفت آن را به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت در جهان تبدیل کرده است، با این حال، این صنعت در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی به ویژه با اعمال تحریم‌ها مواجه بوده است. با وجود این چالش‌ها، ایران از طریق دیپلماسی فعال و هوشمند انرژی، با تمرکز بر بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک و گسترش دامنه بازار خود در کشور‌های شرق آسیا، توانسته است سطح بالایی از فروش نفت‌خام را حفظ کند. در سال‌های اخیر، ایران به دنبال تنوع‌بخشیدن به فروش نفت و کاهش وابستگی به خریداران سنتی در اروپا و خاورمیانه بوده است. یکی از راهبرد‌های کلیدی در دستیابی به این امر، توسعه همکاری با پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس چین بوده است. این پالایشگاه‌ها مایل بوده‌اند نفت‌خام ایران را با قیمت‌های رقابتی خریداری و بازار مطمئنی برای نفت ایران فراهم کنند. این امر به ایران کمک کرد فروش نفت‌خام خود را در سطوحی مشابه قبل از اعمال تحریم‌ها در سال ۲۰۱۷ حفظ کند.
این کارشناس انرژی با اشاره به تمرکز ایران بر احیای پالایشگاه‌های مستهلک کشور‌های همسو با خود گفت: یکی دیگر از عوامل کلیدی موفقیت ایران در حفظ فروش نفت‌خام، تمرکز این کشور بر بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک در امریکای‌جنوبی، آفریقا و آسیای‌مرکزی بوده است. ایران با سرمایه‌گذاری در این پالایشگاه‌ها و ارتقای ظرفیت آن‌ها توانسته است توان پالایشی خود را افزایش دهد و محصولات باکیفیت‌تری تولید کند. این موضوع باعث جذابیت بیشتر نفت‌خام ایران برای خریداران و به افزایش تقاضا و افزایش حجم فروش منجر شده است. در کنار این موضوع، ایران همچنین با سیاست هوشمندانه بازاریابی شبکه‌ای در گسترش دامنه بازار خود در کشور‌های شرق آسیا موفق بوده است. ایران با برقراری روابط قوی با بازیگران کلیدی منطقه مانند چین، ژاپن و کره‌جنوبی توانسته است قرارداد‌های بلندمدتی برای فروش نفت‌خام خود منعقد کند. این امر حتی با وجود تشدید تحریم‌ها و عدم‌قطعیت‌های ژئوپلتیکی، بازاری باثبات و قابل اعتماد برای نفت ایران فراهم کرده است.
وی ادامه داد: ایران علاوه بر موفقیت در حفظ سطوح بالای فروش نفت‌خام، شاهد افزایش قابل توجه درآمد‌های ارزی خود از فروش گاز طبیعی نیز بوده است. صادرات گاز طبیعی کشور در نیمه اول سال گذشته نسبت به سال قبل دوبرابر شد و رونق بسیار مورد نیاز اقتصاد ایران را فراهم کرد. این افزایش درآمد گواهی بر دیپلماسی هوشمندانه و هدفمند ایران در تغییر تجارت انرژی و تنوع‌بخشیدن به جریان‌های درآمدی خود بوده است. فلاحی در پایان گفت: موفقیت ایران در حفظ سطوح بالای فروش نفت‌خام و افزایش درآمد‌های ارزی خود از فروش گاز طبیعی، گواهی بر دیپلماسی فعال و هوشمند انرژی این کشور است.
